Betekenis: biljet van duizend gulden. Ook aangeduid als rooie rug of rooitje.
Auteur: Jesse Putgruijs
contubernaal
Betekenis: kamergenoot, krijgsmakker.
encanailleren
Betekenis: zich inlaten met mensen met een twijfelachtige reputatie, rang of stand; omgaan met mensen beneden zijn stand.
Encanailleren is afgeleid van het Franse canaille dat ‘gepeupel’ betekent.
Stuk voor stuk denkers die zich geëncanailleerd hebben met het fascisme en met obscure religies, mystiek of paranormaliteit. Wat ze gemeen hebben, is hun afkeer van de moderniteit, het liberalisme en de centrale positie die daarin aan de mens wordt toegekend.
Het veelkoppige monster van Amerikaans rechts (René ten Bos, Vrij Nederland, 15 augustus 2017)
caduceus
Betekenis: de staf van Mercurius als bode der goden.
Een staf die een koerier of onderhandelaar ongehinderde doorgang moest verlenen in het oude Griekenland. De staf is door twee slangen omwonden. Wellicht herinnert u zich nog de esculaap, daar kronkelt slechts één slang rond de staf.
cohort
Betekenis: onderafdeling van Romeins legioen.
Eén legioen bestaat uit 10 cohorten.
Een andere betekenis is: een groep individuen met gemeenschappelijk kenmerk.
Zo is een geboortecohort is een groep mensen geboren binnen een bepaald tijdsinterval.
foedraal
Betekenis: los overtreksel, koker.
hemelpiloot
Betekenis: gevangenisdominee, geestelijk verzorger.
sterrenkijken
Betekenis: visiteren.
sleutelen
Betekenis: het bajeswoord voor het in- en uitsluiten van
gedetineerden. Het openen en sluiten van deuren door de
bewaarder.
badmeester
Betekenis: iemand die werkzaam is in de penitentiaire sector bij de afdeling Visitatie of Bad (binnenkomst afdeling delinquenten).
De badmeester doet de eerste ontvangst en controleert het lichaam (visitatie) en de kleding (fouillering) van de gedetineerde op verstopte goederen.
‘Bij de badmeester moet je je spiernaakt uitkleden en dan in je blote reet een stukje door een gang lopen om te douchen.’ (Haring Arie: Een leven aan de Amsterdamse zelfkant, 1968)