alant

Betekenis: mythisch kruid.

Een vaste plant die behoort tot de composietenfamilie (Compositae of Asteraceae). De plant komt van nature voor in West- en Centraal-Azië en is al sinds de oudheid als eetbare en geneeskundige plant bekend.

De Grieken noemden de plant helenion, wat «de stralende, de schitterende» betekent. De naam is verwant met hèlios, met de betekenis «zon». Er bestaan verschillende mythen omtrent de naam. Aan de Griekse naam ontleend noemden de Romeinen de plant inula. Linnaeus gebruikte, als hij in 1753 de plant de wetenschappelijke Latijnse naam Inula helenium gaf, de Romeinse naam voor de geslachtsnaam en de Griekse naam voor de soortaanduiding.

De alant wordt 90-200 cm hoog en vormt onder aan een stevige, ruig behaarde, rechtopgaande stengel een krachtige, knolvormige wortelstok. De wortelstok ruikt aromatisch en bevat veel inuline, een fructosehoudend koolhydraat dat zijn naam van de plant heeft gekregen. De bladen zitten direct aan de stengel, zijn spits lijn-lancetvormig, gezaagd en aan de onderzijde viltig behaard. De onderste stengelbladen zijn groot en tot 50 cm lang, worden naar boven toe steeds kleiner en krijgen bovenaan in de bladoksels hoogvertakt de bloemstengels met de bloemen.

De bloeitijd is van juli tot augustus. De bloemen zijn met een diameter van 6 tot 8 cm opvallend groot. De goudgele buisbloemen in het midden zijn door heldergele 3-4 cm lange lintbloemen omgeven die samen met de groene omwindselbladen in het bloemhoofdje staan. De omwindselbladen die elkaar dakpansgewijs overlappen zijn lancet- tot lijnvormig, de buitenste breder dan 4 mm, de binnenste smaller en aan de top verbreed.

De vrucht is een 3-5 mm lang, glad, lichtbruin nootje.

De plant geeft de voorkeur aan vochtige, voedselrijke bodems, die neutraal of licht kalkhoudend zijn.

kloef

Betekenis: klomp; lomp mens; lomperd; proppenschieter; holsblok; houten buis voor het castreren van hengsten.

humoren

Betekenis: lichaamssappen.

De humorenleer is gebaseerd op het werk van de Griekse arts Hippocrates (ca 460-ca 370 v.Chr.) en werd later uitgewerkt door de Grieks-Romeinse arts en filosoof Galenus (129-201 n.Chr.). Volgens de theorie zijn er vier lichaamssappen of humoren: bloed, slijm, zwarte en gele gal. Zijn de vier sappen in balans, dan is er sprake van een optimale gezondheid (eucrasia). Raken de sappen uit balans, dan veroorzaakt dat ziekte of ongeluk (dyscrasia).

guillemet

Betekenis: een aanhalingsteken dat voornamelijk in Romaanse talen, zoals het Frans, maar ook in het Noors en in het Russisch, gebruikt wordt en dat in vorm verschilt van de enkele (‘…’) of dubbele (“…” of „…”) aanhalingstekens die in het Nederlands gebruikelijk zijn.

Het wordt voorgesteld als twee in elkaar geschoven chevrons die op hun kant liggen. De guillemet komt altijd in paren voor: « aan het begin en » aan het einde van een citaat of mededeling in de directe rede.

Net als Nederlandse aanhalingstekens kunnen guillemets ook gebruikt worden om een woord of woordgroep een bepaalde gevoelswaarde mee te geven.

bibendum

Betekenis: naam van de mascotte van de Franse bandenfabrikant Michelin, in Nederland beter bekend als het Michelinmannetje.
Hij is opgebouwd uit autobanden en wordt in veel poses afgebeeld. De naam is ontleend aan de Latijnse uitdrukking «Nunc est bibendum!» (= Nu moet er gedronken worden!).

De figuur verscheen voor het eerst op een reclame-affiche uit 1898. Daar heft hij een glas vol spijkers en glasscherven en roept: «NUNC est bibendum!!..». Onderdaan de affiche staat «Le pneu Michelin boit l’obstacle!» (= de Michelinband drinkt de hindernis!), een uit 1893 daterende slogan van het bandenmerk. De figuur en de slogan hadden zo’n succes dat de figuur al snel de naam Bibendum kreeg.

Het idee om de figuur te gebruiken kwam van André Michelin, een van de stichters van het bandenbedrijf. Hij herinnerde zich een stapel banden die op de Exposition universelle van 1894 in Lyon bij de stand van Michelin stond. Zijn broer Édouard Michelin sr. zou hem toen gezegd hebben: «Kijk, met armen eraan lijkt het op een mannetje».

Poster uit 1921
Naar de inhoud springen