Tag: eponiem

Een eponiem is de naam van een persoon, echt of fictief, die wordt gebruikt om een bepaald object of een bepaalde activiteit aan te duiden. In het huidige taalgebruik wordt “eponiem” vaak in de omgekeerde richting gebruikt, voor een woord dat is afgeleid van een eigennaam. In deze betekenis is zeppelin als aanduiding van een luchtschip dus een eponiem. In de oorspronkelijke betekenis van het woord is het evenwel de naam van de persoon, graaf Ferdinand von Zeppelin, die het eponiem is.

boekestijntje

Betekenis: een verbale zeperd begaan; een ongelukkige uitspraak doen om daarna excuses te moeten aanbieden.

Een Boekestijntje doen:

Het loslippige Kamerlid Arend-Jan Boekestijn (VVD) moest weg uit de Tweede Kamer toen hij de politieke doodzonde nummer één beging: hij klapte uit paleis Noordeinde. Maar in zijn drie jaar aan het Binnenhof verrijkte hij de Nederlandse taal wel met een uitdrukking. ‘Een Boekestijntje doen’ is synoniem geworden met ‘een verbale zeperd begaan’: over de eigen partijleider (‘Mark Rutte heeft totaal geen ideeën’), dan wel – per Twitter – over etnische minderheden (‘Ja, ik zie wel eens een spleetoog over het hoofd, het zijn er zoveel!’). En over Hare Majesteit dus.

Vrij Nederland, 11/01/2010

pulsen

Betekenis: huizen leeghalen.

Naar Abraham Puls, wiens verhuisfirma in WOII in opdracht van de bezetter door joden achtergelaten huizen leeghaalde.

drimmelen

Betekenis: seks hebben met iemand wiens of wier politieke carrière je kunt maken of breken.

In de politiek een slachtoffer worden of zijn van seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Genoemd naar lobbyist en D66-partijstrateeg Frans van Drimmelen (1965)

Synoniemen: bedrimmelen; gedrimmeld worden of zijn.

Het extra tragische is dat je van iedere prominente D66 vrouw geneigd bent je nu af te vragen of ze zo prominent is vanwege haar kwaliteit of dat ze haar functie kreeg omdat ze bereid was zich te laten bedrimmelen.

Henk Westbroek

quisling

Betekenis: verrader, collaborateur. Eponiem, naar de Noorse fascistische politicus Vidkun Quisling (1887-1945) die in het door de Duitsers bezette Noorwegen van 1942 tot het einde van de Tweede Wereldoorlog minister-president was. Zijn naam is in diverse talen synoniem geworden voor ‘landverrader’,

Bron: Riksarkivet (National Archives of Norway) from Oslo, Norway

mecenas

Foto van de marmeren bust van Gaius Maecenas in de Palazzo dei Conservatori te Rome.

Betekenis: kunstbeschermer.

Maecénas was een voornaam Romeinsch edelman ten tijde van keizer Augustus. In zijn prachtig paleis vereenigde hij de voornaamste dichters (o.a. Virgilius en Horatius) om zich en verleende hun geldelijken steun. Vandaar dat een beschermer der kunst in onze dagen nog wel een Maecenas heet.

Ga naar de inhoud